Amasra Maden Faciası Olayında Havalandırma Sorunu Ortaya Çıktı
TAMER ARDA ERŞİN
Amasra Maden Faciası’na ilişkin duruşmaya bugün beşinci duruşmayla devam ediliyor. Felaketten yıllar önce hazırlanan belgede; Aspiratörün değişmesi gerektiğinin belirtildiği ortaya çıktı. Belgede; Havalandırma sisteminin 50 yıllık olduğu ve değiştirilmesi için dönemin Türkiye Taşkömürü İşletmesi Genel Müdürü Kazım Eroğlu’ndan “onay” alındığı ortaya çıktı. Yani Eroğlu havalandırma sorununu 4 yıl önce biliyordu ama havalandırma felaket sonrasına kadar değiştirilmedi.
Türkiye Taşkömürü İşletmesi’nin (TTK) Amasra Maden İşletmesi’nde 14 Ekim 2022’de 43 madencinin ölümüyle sonuçlanan grizu patlamasıyla ilgili davanın duruşmasına bugün Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen beşinci duruşmayla devam ediliyor.
Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden davanın iddianamesinde sıklıkla vurgulanan “havalandırma sorunu”nun yıllar önce maden yöneticileri tarafından tespit edildiğini gösteren bilirkişi raporları ve belgeler, dava evrakları arasında yer aldı.
Kurumun 12 Temmuz 2018 tarihli yönetim kurulu toplantısında havalandırmayı sağlayan aspiratörün modernizasyonu için 600 bin lira ödenek ayrıldığı görüldü ve bu yatırımın yapılması için yetki alındı.
Maden faciası davasında yargılanan dönemin kurum müdürü Cihat Özdemir ile dönemin kurum müdür yardımcısı Salih Atmaca’nın da bu karara imza attığı görüldü.
TTK Genel Müdürlüğü Etüt, Planlama ve Tesis Dairesi Başkanlığı tarafından 2 Ağustos 2018 tarihinde Genel Müdürlüğe gönderilen yazıda, aspiratörün 1970 yılında yapıldığı ve personel sağlığı ve güvenliği açısından çift taraflı çalışmadığı belirtildi. iş güvenliği düzenlemeleri. Aspiratörün modernizasyonu için yetki istendiği görüldü. Bu yetki talebine aynı gün TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu tarafından “onay” verildi.
4 YIL ÖNCEKİ ÜRETİME YETERLİ DEĞİL
Bu yazışmadan yaklaşık 1 buçuk yıl sonra yani 1 Kasım 2019 tarihinde Amasra Müessese Müdürlüğü’nün yazısında aspiratörün değiştirilmesi gerektiğini belirten bir rapor yer alıyordu. Raporda, havalandırmanın 50 yıllık olduğu ve aspiratörün mevcut sobanın yükünü bile kaldıramayacağına dikkat çekildi:
“Tesisimizde fırın havalandırması artı 40 baca ağzında aspiratör tesisi bulunmaktadır. Burada yaklaşık 50 yıllık, 400 KW kapasiteli ve 11000 m dk kapasiteli Joy marka aspiratör bulunmaktadır. aspiratör yüksek, 3600 m dk kapasitenin üzerinde kullanılamaz.Ayrıca fırınımız giderek derinleşiyor.Fırın açıklığımız giderek artıyor.Fırın derinliğinin eksi 500 kotlara kadar inmesi planlanıyor.Mevcut ocak açıklığı 30000 metreye kadar çıkılması planlanmaktadır.Sistemin kapasitesi mevcut fırın açıklığını bile karşılayamayacağından, ileride planlanan üretimler dikkate alındığında aspiratörün ortalama 1020 (HP)’de çalışacak bölümü 7800 metreküp/m2’dir. dakikada ayarlanabilir. Yeni aspiratörle değiştirilmesi uygun olur.”
Amasra İşletme Müdürlüğü’nün Elektro-Mekanik İşletme Müdürlüğü’ne yazdığı 10 Aralık 2019 tarihli yazıda, sobadaki aspiratörün yetersiz olduğu tespiti tekrarlanarak daha önce verilen raporda yer alan ifadelere yer verildi. Dönemin işletme müdürü Cihan Özdemir’in, son aspiratörün değiştirilmesi gerektiğine ilişkin 6 Temmuz 2020 tarihli Makine ve İkmal Dairesi Başkanlığı’na yazdığı mektupta da aspiratörün gücü ve özelliklerine değinilmişti.
Felakete kadar değiştirilmeyen havalandırma, felaketten yaklaşık 1 yıl sonra değiştirildi.